HOA HỒNG
Hoa hồng tên khoa học là Rosa chinensis Jacq, thuộc họ hoa hồng (Rosaceae), cũng thường gọi là nguyệt quế hoa. Rễ và lá cũng được dùng. Trong hoa chứa tinh dầu với thành phần chính gồm: citronellol, geraniol, phenethyl alcol, quercetin, tanin và các acid hữu cơ.
Tính vị và công dụng
Y học cổ truyền cho rằng hoa hồng có vị ngọt, hơi đắng, tính ấm, có tác dụng hoạt huyết, điều kinh, tiêu viêm, tiêu sưng, lý khí giải uất, tán ứ, dùng chữa kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, đinh nhọt, viêm da...
Điều trị:
* Ho khạc ra máu:
- Hoa hồng 12 g, đông trùng hạ thảo 10 g, bột tam thất 3 g, sắc uống.
- Hoa hồng tươi, đường phèn với mỗi thứ vừa đủ. Hoa hồng tươi vắt lấy nước, rồi tiềm với đường phèn để uống.
* Viêm đường tiểu hay viêm cầu thận mạn tính: hoa hồng 15 g, kim ngân hoa 15 g, trà xanh một ít. Sắc uống thay trà, dùng lâu không có tác dụng phụ.
* Dạ dày lạnh đau: hoa hồng 100 g, tán nhuyễn, dùng đường đen 250 g và nước gừng tươi 20 g, trộn đều, mỗi lần 10 g, ngày 3 lần, uống với nước đun sôi để nguội.
* Bạch đới (huyết trắng): rễ hoa hồng 20 g sắc uống.
* đau bụng kinh: hoa hồng 15 g, ích mẫu 15 g, sắc uống.
* Phong thấp nhức xương: hoa hồng 20 g, hồng hoa (một loại thuốc bắc) 15 g, đương quy 15 g, ngâm với 250 ml rượu trắng trong 1 tuần, uống tùy lượng.
* Ho ở trẻ em: hoa hồng tươi hấp với đường phèn cho uống ít một.
* Tóc bạc, có gàu: hoa hồng ngâm trong dầu ăn 3 ngày, thoa lên tóc, vài lần trong ngày.
* Loét lưỡi lở mồm, rộp lưỡi: bột hoa hồng khô lượng vừa đủ, ngâm với rượu, rồi đun nhỏ lửa cho sền sệt trộn với mật ong bôi ngoài.
* Kinh nguyệt quá nhiều, màu nhợt, sau kỳ (do huyết hàn):
- Hoa hồng 10 g, ích mẫu 40 g, đường đen 15 g, sắc uống, chia 3 lần trong ngày.
- Rễ hoa hồng 10 g, hoa mồng gà 10 g, đường đen vừa đủ. Sau khi sắc nêm đường đen rồi uống.
* Hôi miệng:
- Hoa hồng 10 g, ngâm trong nước ấm, sau khi nguội dùng súc miệng.
- Hoa hồng tươi 10 đóa, mỗi lần lấy 2 - 3 đóa ngậm trong miệng, mỗi ngày không dùng quá 5 g.
- Nước hoa hồng một ít, dùng đánh răng sau bữa ăn, rồi dùng bông chấm nước hoa hồng chà lên răng.
* Mảng độc sưng mới nổi: hoa hồng vừa đủ, nướng khô tán nhuyễn, mỗi lần 5 g, uống với rượu ấm.
* Rối loạn tiêu hóa: hoa hồng khô 10 g, hoa đậu ván khô 10 g, gạo tẻ 30 g. Hoa hồng và hoa đậu ván tán nhuyễn chứa trong lọ kín. Gạo tẻ nấu cháo, nêm đường vừa đủ, khi ăn cháo cho vào 1 – 2 muỗng bột hoa vừa nêu.
* Kinh nguyệt không đều: hoa hồng tươi 300 đóa, đường phèn 0,5 kg. Hoa bỏ cuống và tim, thêm nước nấu, lọc lấy nước thuốc, lại thêm nước sắc tiếp, sắc tất cả 3 lần, trộn lại, tiếp tục nấu cô còn 500 ml, nêm đường phèn cho tan, cô thành cao, để nguội, chứa trong lọ kín. Mỗi lần dùng 2 - 3 muỗng canh, ngày 3 lần, uống với nước ấm.
* Viêm vú: hoa hồng 30 đóa, sau khi phơi râm mát, bỏ cuống và tim, ngâm trong rượu vừa đủ, đem chưng cách thủy, lấy nước uống ấm lúc bụng no, rất hiệu quả thời kỳ đầu bị viêm vú.
* Bầu vú nổi mảng sưng: hoa hồng 40 g, nếp 0,5 kg. Hoa hồng thêm nước vừa đủ để nấu chín, lọc lấy nước, dùng nước này để ngâm nếp, rồi đem đồ chín thành xôi, để nguội, thêm men rượu vừa đủ, trộn đều, cho lên men và chế ra cơm rượu, lấy nước chia uống 5 ngày, ngày 2 lần.
* đau nhức do phong thấp cấp và mạn tính: hoa hồng 10 g, đương quy 6 g, nấu nước, bỏ bã, pha với 30 ml rượu uống lúc ấm 1 lần.
* đau hông sườn, lở loét dạ dày tá tràng: các chứng này đông y gọi là “can khí phạm vị, can khí uất kết”. Dùng hoa hồng 12 g hãm với nước sôi, dùng uống thay trà.
* Kinh nguyệt quá ít trước kỳ, có máu cục đen, đau bụng dưới (do huyết nhiệt): hoa hồng 12 đóa, rượu vừa đủ, sau khi ngâm 1 tuần thì dùng, ngày 1 lần 1 ly nhỏ 20 ml.
Làm đẹp với hoa hồng
* Bột hoa hồng hỗn hợp: hoa hồng 60 g, hoa sen 60 g, vỏ quýt 10 g, hạt bí đao 150 g phơi khô. Tất cả tán mịn. Dùng nước sắc râu bắp uống với bột hỗn hợp này sau bữa ăn, mỗi lần 5 g bột, ngày 3 lần. Công hiệu dưỡng ẩm làn da, tẩy vết nhăn, dùng cho vết nhăn vùng mặt.
* Dầu ô liu hoa hồng: hoa hồng vừa đủ, dầu ô liu vừa đủ. Hoa hồng phơi khô, ngâm trong nước nóng, rắc lên vài giọt dầu ô liu. Dùng thoa mặt, ngày 1 lần. Công hiệu làm đẹp và mịn da, thích hợp dùng cho người sắc mặt tiều tụy.
* Rượu hoa hồng 5 món: hoa hồng 15 g, sa nhân 5 g, hạt cau 20 g, vỏ quế 20 g, thanh bì 10 g, rượu 1,5 lít, đường phèn vừa đủ. Tất cả các vật liệu tán nhuyễn, chứa trong túi vải, bỏ trong nồi, đổ rượu, đậy kín, dùng lửa nhỏ nấu nửa giờ, nêm ít đường phèn. Mỗi lần dùng 30 ml, ngày 1 lần. Công hiệu bổ máu, làm đẹp nhan sắc, thích hợp dùng cho mặt tàn nhang.