CẨM XÀ LẶC
Còn gọi là mỏ quạ, mỏ ó, găng cơm, găng vàng, găng sơn, găng cườm, thiết thỉ mễ.
Tên khoa học Canthium parvifolium Roxb
Thuộc họ cà phê Ruubiaceae.
Mô tả: là cây nhỏ có gai dài từ 0.3-5cm hai đầu quặp lại gần giống như mỏ quạ, phía gốc gai có lông. Lá hình trứng thuôn dài mặt trên nhẵn, mặt dưới hơi có lông trên đường gân, phiến lá dai , cuống rất ngắn. Hoa màu vàng họp thành chùm ở từng 2-8 hoa. Cánh hoa 2-3mm, quả hạch hình cầu đường kính 8-10mm khi chín có màu vàng nhạt trong có hai ngăn mỗi ngăn chứa một hạt.
Phân bố: mọc hoang ở khắp các tỉnh phía bắc nước ta, đôi khi được trồng làm hàng rào vì có rất nhiều gai nhọn.
Công dụng và liều dùng: trong nhân dân thường dùng quả thay xà phòng để giặt quần áo tơ lụa, vỏ thân cà cành dùng chữa chữa lỵ dùng dưới dạng thuốc sắc, mỗi ngày dùng 5-10g. Lá cây được dùng giã nát đắp lên vết thương, nhưng ít được dùng hơn lá cây mỏ quạ thuộc họ dâu tằm.
