Mướp đắng hay còn gọi là trái khổ qua thuộc họ Bầu bí, lá có lông, hoa vàng, quả có u sần sùi màu xanh, vị đắng, khi quả chín màu vàng hạt có màu đỏ.
Mướp đắng
Ở nước ta có thể thấy khổ qua được trồng khắp mọi nơi và trái khổ qua thường được người dân dùng để chế biến món ăn hàng ngày như khổ qua nhồi thịt hầm, khổ qua xào trứng . . . Bên cạnh đó khổ qua còn có công dụng kích thích ăn uống, tiêu viêm, chữa ho, giải nhiệt, giảm thấp đường huyết, trị rôm sẩy ở trẻ em và phòng chống bệnh ung thư.
- Chữa mụn nhọt đau nhức: Lá khổ qua một nắm, sắc uống với một chén rượu, hoặc phơi khô tán bột uống mỗi lần 12 gr với rượu. Ngoài giã lá tươi chưng nóng đắp.
- Chữa ho: Khổ qua 1 - 2 quả. Rửa sạch, bổ làm đôi, nấu với nước, lấy nước uống trong ngày.
- Giảm thấp đường huyết: Nước cốt trái khổ qua tươi, có tác dụng hạ đường huyết tốt, là món ăn lý tưởng cho người bệnh tiểu đường.
- Khổ qua xào đậu phụ: Khổ qua 150g, đậu phụ 100g. Khổ qua rửa sạch, bỏ ruột thái lát, dùng dầu xào to lửa cho chín tái, cho đậu phụ thái lát và ít muối gia vị, tiếp tục xào to lửa cho chín đều. Cho ăn ngày 1 lần. Dùng thường ngày cho bệnh nhân tiểu đường.
- Trị rôm sảy: Khổ qua 2 - 3 quả. Rửa sạch, bổ làm đôi, nấu với nước, lấy nước tắm cho trẻ. Ngày làm 1 lần.
- Nước sắc khổ qua: Khổ qua 1 - 2 quả, tách bỏ ruột, thái lát, sắc lấy nước cho uống. Dùng cho các trường hợp tiểu đường, sốt cao mất nước, miệng khô, họng khát.
- Nước chiết khổ qua ướp đường: Khổ qua tươi 1 - 2 quả. Khổ qua rửa sạch, nghiền nát nhuyễn, cho thêm 100g đường trắng trộn khuấy đều để sau 2 giờ đem khuấy nước sôi nguội và lọc lấy nước cho uống 1 lần. Dùng cho chứng nhiệt lỵ.
- Trà Khổ qua: Khổ qua 1 quả, trà xanh với lượng vừa. Khổ qua cắt bỏ một phần trên, móc bỏ ruột, nhét trà xanh vào, treo trái Khổ qua ở nơi thoáng gió; một thời gian sau, lấy xuống, rửa sạch, cùng trà cắt nhuyễn, trộn đều, mỗi lần lấy 10g cho vào một tách, hãm với nước sôi. Món trà này có tác dụng thanh nhiệt giải thử (làm mát chống say nắng); miệng khát phiền nhiệt.
+ Phòng chống ung thư: Thành phần protein và nhiều lượng vitamin C trong Khổ qua giúp nâng cao chức năng miễn dịch của cơ thể, làm cho tế bào miễn dịch có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư; Nước cốt trái khổ qua chứa thành phần protein tựa như hoạt chất Alkaloid, giúp tăng cường chức năng nuốt của các thực bào.
Không nên dùng khổ qua cho người rối loạn chức năng tiêu hóa do lạnh.