ĐÔNG Y TRỊ CHẢY MÁU MŨI ( NỤC HUYẾT)
Chảy máu mũi ở người lớn Đông y gọi là nục huyết. Nục huyết là tình trạng máu mũi tự nhiên chảy ra với số lượng nhiều khó cầm, do huyết nhiệt vong hành, nằm trong chứng thất huyết, thường gặp 2 loại: Nội nục huyết và Ngoại nục huyết.
Nguyên nhân do ăn uống các thức ăn quá cay nóng, rượu... hoặc một số tạng phủ sẵn có uất nhiệt phối hợp với phong nhiệt làm tổn thương bào lạc mất chức năng tổng quản dinh huyết của các tạng phủ: tỳ, vị, phế, can, thận. Nhiệt làm bức huyết vong hành gây chảy máu mũi. Xin giới thiệu một số bài thuốc tiêu biểu tùy theo từng thể bệnh để bạn đọc tham khảo và áp dụng.
=> Nội nục huyết
Triệu chứng: Chảy máu mũi đỏ tươi, chảy máu chân răng rỉ rả có khi chảy cả máu tai; lưỡi khô, đỏ, miệng khô, mũi ráo. Nặng thì răng lung lay, háo khát, bứt rứt, hôi miệng, táo bón. Mạch tế sác.
Phương pháp điều trị: Thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết.
Nếu phế nhiệt gây nục huyết:
Bài Tang cúc ẩm khứ bạc hà gia đơn bì, mao căn: Tang diệp 16gam, cúc hoa 12gam, liên kiều 8gam, hạnh nhân 12gam, cát cánh 10gam, cam thảo 6gam, lô căn 8gam, đan bì 16gam, bạch mao căn 12g.
Cách dùng: Hạch nhân bỏ vỏ. Các vị trên sắc với nước 1.600ml, lọc bỏ bã lấy 250ml. Uống mát chia đều 6 phần, ngày uống 4 lần, tối uống 2 lần.
Nếu vị nhiệt gây nục huyết:
Dùng bài Ngọc nữ tiễn: Thạch cao 24g, thục địa 12g, mạch môn đông 24g, tri mẫu 24g, ngưu tất 24g.
Cách dùng: Thạch cao giã nát cho vào túi vải túm lại. Mạch môn bỏ lõi. Năm vị trên + nước 1200ml, sắc lọc bỏ bã lấy 250ml. Uống chia đều 5 phần, ngày uống 4 lần, tối uống 1 lần.
Nếu âm hư hoả vượng gây nục huyết dùng bài Long đởm tả can thang gia giảm: Long đởm thảo 12g, hoàng cầm 12g, chi tử 16g, trạch tả 12g, mộc thông 12g, đương qui 12g, sinh địa 16g, cam thảo 6g, huyền sâm 16g, mạch môn 16g.
Cách dùng: Chi tử sao đen, mạch môn bỏ lõi. Các vị trên + nước 1600ml, sắc lọc bỏ bã lấy 250ml. Uống mát chia đều 4 phần, ngày uống 3 lần, tối uống 1 lần.
=> Ngoại nục huyết
Triệu chứng: Khát, buồn phiền, nốt thất huyết dưới da có thể lấm tấm hoặc mảng, sau xanh tím, người mệt mỏi, ăn uống kém. Mạch tế sác.
Phương pháp điều trị: Sơ can, lương huyết, tiêu ứ.
Bài thuốc: Dùng bài Tiêu dao tán gia giảm: Bạch thược 16g, bạch truật 12g, bạch linh 12g, sài hồ 10g, đương qui 12g, đan bì 12g, chi tử 12g, ngũ vị tử 8g.
Cách dùng: Chi tử sao. Các vị trên + nước 1700ml, sắc lọc bỏ bã lấy 250ml. Uống chia đều 4 lần, ngày uống 3 lần, tối uống 1 lần.
tag: Chảy máu mũi, Nục huyết
